Người dịch: Sơn Lê
Nguyên tác: Trần Ai Lạc Định

Một vùng đất nơi Tây Bắc tỉnh Tứ Xuyên, các dân tộc Tạng sinh sống, có rất nhiều Thổ ti cai quản từng tộc người của họ. Cũng giống như các dân tộc anh em miền núi ở Việt Nam có trưởng làng, tộc trưởng vậy
Và những nơi đó thời kì đó, dường như cái hiện đại cái nhộn nhịp phồn hoa không cách nào chạm tới được vùng đất khá hẻo lánh xa xôi này
Họ sống ở đó với những phong tục tập quán riêng, những truyền thống văn hóa riêng, họ có cách nghĩ còn rất thô sơ như những dụng cụ lao động của họ vậy, nhưng họ chất phác, thật thà, suy nghĩ của họ lại giản đơn, chân thật
Nơi vùng đất lạ đó, bạn sẽ gặp một “thằng ngốc” – sản phẩm của vị Thổ ti hiển hách nhất vùng sau cuộc truy hoan với bà vợ xinh đẹp người Hán. Con người kì lạ này tự hỏi rốt cuộc mình “thông minh hay ngốc”, vì các cô gái cứ nói đây là người thông minh hơn cả thông minh
Thật ra đối với người dân nơi đây có thể anh ngốc cũng có thể anh thông minh, bởi anh là cái mới, là cái giao hòa, là sự nhìn xa trước thời đại, mà họ thường muốn bảo vệ cái xưa cái cũ, cái tổ tiên truyền lại
Vì vậy rốt cuộc người ta xem anh là gì? Trong khi những hành động suy nghĩ của anh dường như là sự báo trước cho sự sụp đổ của chế độ Thổ ti, cho một truyền thống văn hóa cha truyền con nối từ lâu đời…